Di tích chiến thắng Cầu Giác

Bị thất bại nặng nề trong cuộc phản công chiến lược mùa khô lần thứ nhất (1965 - 1966), đế quốc Mỹ tăng cường lực lượng quân sự, chuẩn bị mở cuộc phản công chiến lược mùa khô lần thứ hai (1966 - 1967), với hai gọng kìm "tìm diệt và bình định".

Tỉnh Quảng Ngãi là một trong những trọng điểm "bình định" của Mỹ trên chiến trường khu V. Chúng đưa hàng chục nghìn quân tinh nhuệ trực tiếp đóng ở các chốt điểm, chủ yếu ở hai huyện Đức Phổ và Bình Sơn, đưa tổng số quân địch trên địa bàn tỉnh lên gấp 6 lần so với năm 1965. Mỹ - ngụy còn xây dựng thêm nhiều căn cứ, như sân bay Gò Hội, khu hậu cần Phổ Vinh (Đức Phổ), nâng tổng số đồn bót trong tỉnh lên 124. Chúng mở hàng chục cuộc càn quét vào các vùng căn cứ, gây nhiều tội ác đối với nhân dân, trong đó có các cuộc càn quét lớn, như "Sóng mùa đông" càn vào đông Bình Sơn và đông Sơn Tịnh, "Liên kết 82" càn vào nam Đức Phổ, "Đa Kao 8" càn vào nam Mộ Đức, Ba Tơ, "Liên kết 110 - Hoad Roan" càn vào hậu cứ của ta ở tây Sơn Tịnh và tây Tư Nghĩa... Suốt ba tháng liền, từ ngày 25/01 đến ngày 03/3/1967, quân và dân Đức Phổ dựa vào làng xã chiến đấu, bám dân, bám đất, đánh trả quyết liệt cuộc hành quân Đa Kao 8 và cuộc càn “Liên kết 82” của Mỹ - ngụy, diệt 4.000 tên địch, tập kích sân bay Gò Hội, Khu hậu cần Phổ Vinh, phá hủy nhiều phương tiện chiến tranh của địch. Trong đó, nổi bật có chiến thắng Cầu Giác, xã Phổ Thuận vào tháng 3/1967.

Ngày 09/03/1967, lính Mỹ hành quân càn quét vùng Phổ Thuận, chúng đã cho một xe chở đầy binh lính từ trong đi ra để càn quét vùng Vinh Hiển (thôn Vùng 4, xã Phổ Thuận). Khi đến gần cầu Giác xe dừng lại, địch xuống xe và đi bộ qua cầu bằng những cây dương liễu bắc tạm để qua mương. Lúc này, quân ta đã đặt sẵn mìn định hướng ở Cầu Giác, đồng thời ém quân phục kích. Khi chúng lọt vào trận địa phục kích, ta bấm mìn cho nổ (mìn này do tổ công binh huyện phối hợp với du kích xã tự làm bằng bom lép của Mỹ) đồng thời xung phong diệt địch.

Kết quả trận đánh ta tiêu diệt 31 tên lính Mỹ (trong đó có 3 sĩ quan), thu 2 súng AR15, 3 súng M79.

Di tích chiến thắng Cầu Giác là di tích có giá trị lớn về mặt lịch sử, đánh dấu khả năng thắng Mỹ trong cuộc chiến tranh du kích của lực lượng bộ đội địa phương, tuy vũ khí ít ỏi song với tinh thần dũng cảm và mưu trí, bắt địch phải trả giá và chùn bước trong những cuộc càn quét qui mô.

Di tích Chiến thắng Cầu Giác (thôn Vùng 4, xã Phổ Thuận) được UBND tỉnh Quảng Ngãi ban hành Quyết định công nhận bảo vệ di tích số 1881/QĐ-UB ngày 25/10/1993 và xây dựng bia chiến thắng tại ngã ba đường từ Quốc lộ 1A lên UBND xã Phổ Thuận vào năm 1987./.